خبرچینان یا خبرنگاران

یادداشتی بمناسبت روز خبرنگار، مرداد ۹۷

خبرنگاری از بهترین دستاوردهای دنیای جدید است و اگر از هرچیز دنیای مدرن بتوان چشم پوشی کرد، از خبرگیری و اطلاع رسانی آن نمیتوان صرفنظر نمود. امروز عدالت فقط از این راه، تحقق یافتنی و ظلم و فساد فقط با آن ریشه کن شدنی است. در دنیای قدیم، خبرنگار نداشتیم هرچند خبرچین داشتیم، خبرچینان که مزدوران حکومت در بین مردم بودند، کارشان جاسوسی و خبرکشی از نجواهای مردم بود ولی خبرنگاران، مأموریت معکوس و متفاوتی دارند. آنها پرده از نجواهای دولتمردان برمیدارند و مردم را از لایه پنهان حکومت خبردار کرده و محرمانه ها را پاک میکنند. خبرنگار، اگر ضعیفترین باشد، در برابر صاحب قدرت اگر مقتدرترین هم باشد، باز هم مانند هدهد در مقابل سلیمان، شکوه سلطان را در هم میشکند و به او میگوید: آنچه من میدانم تو نمیدانی:  «احطت بما لم تحط به» و بهمین دلیل است که قدرتها خبرچین میخواهند تا خبر را در انحصار خود درآورده و گردش اطلاعات را مدیریت کنند. طالبان قدرت تا پیش از رسیدن به قدرت از خبرنگاران استقبال میکنند و متواضعانه به سوالات آنها پاسخ میدهند ولی پس از آن، از آنان گریزان و از پرسشهایشان فراری اند. در آن روز «مستمع» میخواهند  که خوب «گوش» کند و کاملا شنوا باشد و لذا  خبرنگار  که «زبان» دارد، مقهور و مغضوب است. در دنیای گذشته که ارتباط مسقیم شهروندان با حاکمان  به سهولت امکان پذیر بود، امیر المومنین(ع) به مالک اشتر فرمود: محافظان و اطرافیانت را کنار بگذار تا مردم به راحتی با تو سخن بگویند: «تقعد عنهم جندک و اعوانک...» و اگر این شیوه ارتباط مستقیم امروز بشکل گسترده غیرعملی است، آیا خبرنگاران که زبان ملت اند، نباید از این حق برخودار باشند که بدون لکنت و نگرانی -- تتعتع -- مطالب خود را با حاکمان مطرح کنند؟!  «حتی یکلمک متکلمهم غیرمتعتع» آیا بر این کلام علوی استثنایی وجود دارد ؟ و یا ما به مدل بالاتری دست یافته ایم؟ و یا مصلحت در تتعتع است تا جلوی زیاده گوییها گرفته شود؟ یا هیچ حقی تضییع نمیشود که نیاز به پرسیدن و اعتراض باشد؟ و یا در اینجا «حق» بدون «مسئولیت» است ؟و یا پرسشگری خبرنگاران با قداست مقام ناسازگار است؟ ویا ...