شبهای با قدر و انسانهای بی قدر

شفقنا -استاد حوزه علمیه قم با اشاره به نسبت شب قدر و قدر انسان در زمان حکومت امیرالمومنین(ع) و مقایسه آن با زمان کنونی گفت: کشور ما امروز به لحاظ قدر و منزلت انسانی دچار بحران است به گونه ای که بر اساس آمار برخی موسسه مطالعاتی در بین ۱۳۸ کشور جهان از نظر میزان افسردگی در جایگاه ماقبل و یا در ده ردیف آخر ایستاده ایم.

به گزارش خبرنگار شفقنا، حجت الاسلام والمسلمین محمد سروش محلاتی در مراسم احیای شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان در هیئت بنیاد زینب کبری، قدر و لیله القدر را دارای دو اضافه و نسبت دانست و بیان کرد: یک اضافه و نسبت به شب است که گفته می شود شب قدر؛ و یک اضافه و نسبت به انسان است که دارای قدر می شود.

او در ادامه این دو نسبت را مورد سنجش قرار داد و گفت: نامگذاری شب قدر از طرف ما انسانها نیست بلکه خداوند شب نزول قرآن را به عنوان لیله القدر معرفی کرده است.

استاد حوزه ابراز کرد: در مورد شب قدر دو تفسیر و تحلیل وجود دارد؛ یک تفسیر این است که شب قدر شبی است که اندازه ها و مقدرات مشخص می شود. سرنوشت انسانها، وضع و آینده افراد در چنین شبی مشخص می شود لذا امشب لیله القدر است.

او با اشاره به آیات قرآن کریم گفت: در قرآن کریم مکرر می بینیم که قدر به معنای اندازه استفاده شده است مانند «وَإِن مِّن شَیْءٍ إِلَّا عِندَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَّعْلُومٍ»؛ هرچیزی از خزانه غیب الهی با اندازه خاصی فرود می آید و در این دنیا با تقدیر همراه است.

سروش محلاتی با اشاره به آیه ۴۹ سوره قمر بیان کرد: اگر این اندازه ها نباشد اساسا باب علم مسدود می شود و کار دانش از ناحیه بشر فهم همین اندازه ها و نسبتها در علوم مختلف است.

او به تفسیر دوم لیله القدر پرداخت و ابراز داشت: در تفسیر دوم از قدر به ارزش تعبیر شده است که در زبان فارسی هم قدر به معنای ارزش و عظمت به کار می رود.

استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: برخی متفکرین اسلامی بحث کرده اند که کدام یک از این دو تفسیر، معنای اصلی است؛ علامه طباطبایی بر این عقیده است که معنای اصلی قدر به معنای اندازه است و قدر به معنای ارزش هم حکایت از همان اندازه می کند.

او با اشاره به آیه دوم سوره قدر گفت: اگر در این آیه لیله القدر به معنای همان شب تقدیر هم باشد، اما لیله القدر شبی بس بزرگ و باعظمت است که در عقل انسان عادی نمی گنجد.

سروش محلاتی با طرح این سئوال که اگر لیله القدر شبی باارزش است، این ارزش برای شب قدر از کجا پیدا می شود؟ به مساله قداست مسجد اشاره و اظهار کرد: اگر در نسبت با انسان و خدا، قطعه ای از زمین مقدس می شود، ممکن است با همین اضافه و نسبت، قطعه ای از زمان هم قداست و معنویت پیدا کند.

او به سخنان شهید مطهری در باب شب قدر در کتاب تفسیر خود اشاره کرد و بیان داشت: مرحوم مطهری می گوید: شب قدر با انسان قدر پیدا می کند؛ اگر آدم ابوالبشر نبود، لیله القدری هم وجود نداشت، انسان به این شب ارزش می دهد.

ایشان با بیان اینکه طبق فرموده قرآن کریم، در شب قدر، قرآن نازل می شود، گفت: نزول، خطاب خدا با انسان است و پیامبر واسطه این خطاب است. او باید این خطاب را از خدا بگیرد، دریافت کند و در اختیار ما قرار دهد یعنی ما مخاطب واقعی این پیام هستیم.

او با بیان این مطلب که انسان عادی ظرفیت دریافت مستقیم این پیام را ندارد، تصریح کرد: وقتی ملائکه در این زمان فرود می آیند، یعنی بر قلب انسان نزول می یابند و این انسان باید سنخیتی با ملائکه داشته باشد و این انسان کامل کسی جز پیامبر اکرم نیست.

سروش محلاتی به اختلاف نظر شیعه و سنی در باب شب قدر اشاره کرد و گفت: شیعه بالاتفاق معتقد است مساله لیله القدر یک مساله مستمر و پایان ناپذیر است، اینگونه نیست که پس از نزول قران به پیامبر این شب تمام شد.

او با بیان اینکه شب قدر یک نسبتی با انسان کامل و امام زمان پیدا می کند، ابراز کرد: قدر در لیله القدر به معنای ارزش از سوی انسان کامل و حجت خدا در ارتباط با خدا پیدا می شود اما نسبت به انسانهای متعارف و عادی چگونه است؟

این استاد حوزه گفت: شب قدر برای ما هم می تواند، باقدر باشد و ما هم می توانیم این شب را لیله القدر خود کنیم به شرط اینکه قدر خود را بشناسیم.

او با ابراز تاسف از اینکه از شب قدر، قدرآفرینی نمی کنیم و آنگونه که باید استفاده نمی بریم، به وظایف ما اشاره کرد و افزود: یک وظیفه، متوجه ما هست به این معناکه خودمان را می شناسیم؟ وظیفه دوم این است که آیا جامعه قدر ما را می شناسد؟ ما پیوسته عادت کرده ایم وقتی مورد مواخذه قرار می کنیم، عتاب و خطاب را متوجه جامعه و حکومت خودمان می کنیم.

سروش محلاتی اظهار داشت: در سراسر کشور برای شبهای قدر حرمت و احترام قائل هستند و مراسم و مجالس بزرگی برپا می کنند اما آیا به همان میزان که این شبها میان ما باقدر است، انسانها هم در میان ما باقدر و ارزش هستند؟

او با اشاره به وضعیت زندگی اقشار محروم جامعه بویژه متکدیان و کودکان کار گفت: در جامعه و احوال مردم، تعارض زیاد می بینیم؛ از یک سو قرآن بالای سر می بریم و از طرف دیگر در جامعه تعداد زیادی فقیر ببینیم یعنی عملا ایات قران را زیر پا میگذاریم.

این استاد حوزه با اشاره به داستان دعوی امام علی(ع) با مرد مسیحی و مراجعه به داوری و در نهایت مسلمان شدن مسیحی در اثر محکمه عادلانه خاطرنشان کرد: مگر ما دنبال این نیستیم که این مردم مسلمان باشند؟ مگه نمی خواهیم اینها زندگی اسلامی داشته باشند؟ مگه مایل نیستیم غیرمسلمانان را هم دعوت به اسلام کنیم؟ آیا این دعوت شیوه و روش خاصی ندارد؟ آیا با گفتار صرف می شود؟ گفته های ما چه جاذبه ای می تواند داشته باشد درحالیکه ما در عمل عکس آن عمل می کنیم؟

او تصریح کرد: آن که می تواند برای مسلمان و غیرمسلمان جاذبه ایجاد کند، یک محکمه عادلانه است، آنوقت نه فقط مسلمان بر اعتقاد اسلام خود می ایستد بلکه غیرمسلمان هم مسلمان می شود ان وقت دیگر در جامعه با معضلاتی در زمینه حجاب و مانند ان مواجه نیستیم .

سروش محلاتی یادآور شد: اگر در محکمه ای کرامت و عدالت دیده شد، آن وقت لازم نیست استدعا کنید و از مردم بخواهید بیائید احکام اسلامی را اجرا کنید، خود آنها خواهند آمد.

او گفت: متاسفانه دسترسی ما به آمار و اطلاعات نسبت به وضع خود اندک است و اگر هم آمار و اطلاعاتی باشد، صورت محرمانه پیدا می کند.

استاد حوزه ادامه داد: کشور ما امروز به لحاظ قدر و منزلت انسانی دچار بحران است، براساس آمار برخی موسسات ، ما از نظر میزان افسردگی در میان ۱۳۸ کشور جهان ما در رتبه یکی به آخر هستیم. در میان ۱۴۰ کشور چرا باید در شرایطی قرار گیریم که مردم ما احساس نشاط در زندگی خود نداشته باشند.

او ادامه داد: در جامعه ای زندگی می کنیم که طبق گفته برخی اولیای امور از نظر مصرف مواد مخدر در صدر جدولهای جهانی قرار گرفتیم، گفته می شود ۱۵ درصد کل مواد مخدر در ایران مصرف می شود ولی سهم آمریکا ۶ درصد است، آیا این کرامت است؟

سروش محلاتی تصریح کرد: امیرالمومنین نزدیک ۵ سال حکومت کرد، ایا در ان چند سال حضرت به برگزاری با شکوه مراسم احیاء اهتمام داشت ؟ لیله القدر برای امیرالمومنین مهم است اما مهمتر از آن، قدر انسانها بود که به آن اهتمام داشت و باید گفت در این مدت قدر انسانها را زنده کرد.